Relaksacja jako forma sztuki wspierająca rozwój uczniów i uczennic
Proces twórczy może przyjmować formy zbliżone do medytacji.
Koncentracja energii psychicznej na twórczej wizualizacji pozwala na zdystansowanie się wobec własnego ego, a także wobec presji i oczekiwań świata zewnętrznego.
Takie formy działania – polegające na wyciszeniu i pracy z wyobraźnią – mogą być szczególnie wspierające dla osób o usposobieniu introwertycznym. Wykorzystanie relaksacji może obniżać poziom stresu i wspierać wyciszenie oraz koncentrację.
Jak wykonywać proste relaksacje? (za: M. Broda, “Jesteś kimś wyjątkowym”)
- Mów spokojnym, łagodnym tonem. Spróbuj się też odprężyć, uczniowie i uczennice wyczują Twój spokój.
- Zachęć uczniów i uczennice do ułożenia ciała w wygodnej pozycji. Poproś o uspokojenie nóg i rąk oraz zamknięcie oczu (opis wprowadzenia do relaksacji – poniżej).
- Wykonaj z uczniami i uczennicami kilka spokojnych, relaksujących głębokich oddechów. Na początek zróbcie razem parę głębszych wdechów nosem i wydechów ustami, później wróćcie do spokojnego oddychania nosem.
- Czytaj lub mów bardzo powoli i spokojnie, robiąc krótkie pauzy. Daj uczniom i uczennicom czas na wyobrażenie sobie rzeczy, o których mówisz, na zobaczenie obrazów w myślach. W opisach pamiętaj o kolorach, zapachach, smakach i wrażeniach dotykowych.
- Zwróć uwagę na reakcje wśród uczniów i uczennic. Jeśli dzieje się coś niepokojącego, przerwij relaksację.
Na rozpoczęcie relaksacji w klasie
Relaksacja dla uczniów według Szyszko-Bohusza
“Usiądźcie prosto, kręgosłup wyprostowany, głowa utrzymana prosto, ręce swobodnie na kolanach. Zharmonizujcie i uspokójcie oddech. Obserwujcie przez chwilę swoje myśli – następnie uciszcie je, przestańcie myśleć. Rozluźnijcie wszystkie mięśnie, zaczynając od głowy, poprzez szyję, tułów, ręce i nogi. Gdy czujecie jeszcze pewne naprężenie mięśni – pomyślcie intensywnie o tym miejscu ciała, aż do uczucia zupełnego bezwładu. Przymrużcie lub zamknijcie oczy. Nie obserwujcie niczego, nie przysłuchujcie się żadnym odgłosom. Nie myślcie o niczym. Oddychajcie teraz głęboko, rytmicznie: wdech 4 sek. – wydech 4 sek”.
Przykładowa relaksacja wizualizacyjna
“Wyobraź sobie, że wchodzisz do zielonego, rozświetlonego słońcem ogrodu. Idziesz na bosaka po miękkiej, szmaragdowej trawie. Czujesz, jak listki łaskoczą cię w stopy. W ogrodzie rośnie dużo kwiatów, kwitnie bez, latają barwne motyle.
Nagle widzisz coś puchatego i niebieskiego. Podchodzisz bliżej i wyciągasz rękę, dotykając miękkiej, delikatnej mgiełki, jakby waty. Co to takiego? Pod krzewami unoszą się nisko nad ziemią małe błękitne obłoczki. Są tak przyjemne i puchate, że aż proszą się, aby na nich usiąść. Siadasz na obłoczku, a on unosi cię nisko nad ziemią po całym ogrodzie. Jakie to cudowne uczucie tak latać nad ziemią. Stopniowo wyczuwasz, jak kierować obłoczkiem. Chwytasz puchate końce w obie rączki i na tym chmurkowym pojeździe unosisz się wyżej i wyżej nad ogrodem.
Z góry widać łąki, pola, lasy, małe domki jak z klocków, srebrzystą rzekę, która przypomina ci niebieską wstążkę. Niebo jest błękitne, słońce przyjemnie grzeje twoją skórę, wiatr rozwiewa ci delikatne włoski. Ogarnia cię uczucie błogości i spokoju. Szybujesz tak sobie po niebie lekko i swobodnie”.
za: M. Broda, “Jesteś kimś wyjątkowym”